آشنایی با انواع اتصالات سیم و کابل
منظور از اتصا?ت سیم و کابل سیلیکونی به هم بستن هادی ها است. صحت اتصا?ت بسیار حائز اهمیت بوده زیرا یک مدار الکتریکی وقتی خوب کار میکند که اتصا?ت معیوب نداشته باشد. اتصال باید از نظر مکانیکی محکم و از نظر الکتریکی هادی خوبی باشد. اتصالات سیم ها به دو دسته اتصالات لحیمی و اتصالات غیر لحیمی تقسیم می شود. در این مقاله به بررسی انواع اتصالات غیر لحیمی می پردازیم.
روش اتصال صحیح دو سیم
در ابتدای این مبحث قصد داریم نحوه اتصال صحیح دو سیم را به کمک تصاویر زیر نشان دهیم:
انواع اتصالات سیم به صورت غیر لحیمی
اتصالات پیچ و مهره ای سیم ها
اتصالات پیچ و مهره ای عبارتند از اتصا?ت پیچی با پیچ و مهره و اتصا?ت پیچی با رزوه های داخلی. در اتصا?ت پیچی با پیچ و مهره بخش هایی مانند ریل ها (شین ها) با سوراخ سرتاسری به یکدیگر متصل می شوند.
اتصالات پیچی
پیچ و مهره دو بخش را به یکدیگر متصل می کند.
واشر ها از آسیب رساندن مهره یا سرپیچ به قطعه، در هنگام کشش جلوگیری می کند.
اتصالات پیچی با مهره داخلی در کلیدها و پریزها و المان های حفاظتی به کار می روند. قسمتی دارای سوراخ کاری میانی و قسمت دیگر دارای پیچ است؛ مث?ً اتصال میتواند با یک پیچ کلگی برای محکم کردن درپوش ترمینال برقرار شود.
در برق صنعتی اغلب از پیچ دو سو، چهار سو، شش گوش و پیچ های سرآلن استفاده می شود. برای محکم کردن بست های پیچی و فاصله اندازها بر روی صفحه با قطعات فلز ترجیحاً از پیچ برش قلاویز، پیچ خودرو، یا پیچ مته ای با رزوه های پیچ خودرو استفاده می شود.
مهره ها وظیف? انتقال نیروی کششی ایجاد شده در پیچ به قطعه را دارند. در برق صنعتی اغلب از مهره های شش گوش استفاده می شود. اتصا?ت پیچ همواره باید طبق مقررات همراه با واشر و المان های ایمنی باشد. در اتصال پیچ هادی محافظ باید دقت خاصی صورت گیرد.
اتصالات فیشی (سر سیمی)
دسته دیگر از اتصالات سیم و کابل به صورت غیر لحیمی، اتصالات فیشی است. برای قرار دادن سیم های رشته ای زیر پیچ باید از اتصالات فیشی (سر سیمی ) استفاده کرد. برای اتصا?ت جدا شدنی سیم ها، از فیش یا سر سیم های مخصوص استفاده میکنند. سر سیم ها، با توجه به سطح مقطع سیم، در اندازه های مختلف ساخته می شوند و یا لحیم کاری یا توسط دستگاه پرس مخصوص، به هادی محکم می شوند.
این فیش ها (سر سیم ها) دارای انواع مختلف حلقه ای، تیغه ای، کشویی و میله ای هستند که هر یک از آنها در زمینه های خاصی کاربرد دارند. اتصالات سیم ها و بست های انتهایی که در آنها لحیم به کار برده نمی شوند ولی با فشار محکم به هادی متصل میشود تماس الکتریکی کافی برقرار کرده، استحکام مکانیکی این اتصا?ت نیز مناسب و درحد مطلوب است؛ به ع?وه اتصال دهنده های بدون لحیم از لحاظ نصب ساده ترند، زیرا در آنها مسائل مربوط به لحیم کاری مانند سرد شدن لحیم، سوختن عایق و غیره مطرح نیست.
یکی از لوازمی که در اتصالات سیم و کابل نسوز استفاده می شود، کابلشو است. برای اتصال سیم های با قطر زیاد و کابل به شینه ها از سر کابل (کابلشو) استفاده می شود. نحوه عملکرد بدین صورت است که ابتدا باید کابل با سیم با قطر زیاد را لخت کرد و سپس به اندازه مناسب در داخل سر کابل (کابلشو) قرار داد و در نهایت با دستگاه مخصوص انتهای کابلشو را پرس کرد.
سیم در کابلشو
کابل شوها را در انواع مختلف پرسی لحیمی، پیچی و منگنه ای می سازند. برای به دست آوردن اتصال صد در صد و قابل اطمینان، اغلب کابل شوها را به هادی های کابل، لحیم یا پرس میکنند.
اجزای یک سرسیم
سوراخ کابلشو (محل قرار گرفتن پیچ)
قسمت پهن کابلشو
سوکت (محل قرار گرفتن سیم)
عایق سیم
توجه شود که برای اتصال کابل های افشان (از مقطع یک میلی متر مربع به بالا و کابل های مفتولی از 10 میلی متر مربع به بالا) باید از کابلشو استفاده شود. کابل های مفتولی به مقطع 6 میلیمتر مربع و کمتر را می توان مستقیماً با ایجاد سوکتی به دستگاه مربوطه متصل ساخت.